આજે રાષ્ટ્રીય પંચાયતી રાજ દિવસ છે. ભારતના તત્કાલીન વડપ્રધાન ડો.મનમોહન સિંહે વર્ષ 2010 માં રાષ્ટ્રીય પંચાયતી રાજ દિવસની ઉજવણી શરૂ કરી હતી. જ્યારે વર્ષ 2015 માં ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પંચાયતી રાજ દિવસની ઉજવણીના ભાગ રૂપે ખૂબ મહત્વની વાત કહી હતી.

“મહિલા સરપંચોના પતિઓ” અથવા “સરપંચ પતિ” સત્તા પર ચૂંટાયેલી તેમની પત્નીઓના કામ પર અયોગ્ય પ્રભાવનો ઉપયોગ કરવાની પ્રથાને બંધ કરવી જોઈએ.વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદી (24 એપ્રિલ 2015)

જોકે આ વાત સાર્થક થતી દેખાતી નથી. મહિલા સરપંચ જ્યાં સત્તા પર છે ત્યાં હજી 7 વર્ષ બાદ પણ મહિલા સરપંચના પતિ કે પછી પરિવારનો કોઈ સભ્ય જ વહીવટ કરે છે. અને જ્યારે ચૂંટાયેલા જવાબદાર પ્રતિનિધિ સિવાય બેજવાબદાર વ્યક્તિ પંચાયતનો વહીવટ કરે ત્યારે કેવી સ્થિતિ સર્જાય તે આ કિસ્સાથી સ્પષ્ટ થાય છે.

વડોદરાને અડીને આવેલા વડોદરા તાલુકાના મારેઠાં જૂથ ગ્રામ પંચાયતમાં મહિલા સરપંચ દ્વારા પદભાર સંભાળ્યા બાદ અનેક વિવાદો ઉભા થયા છે. જેમાં તાજેતરમાં મારેઠાં જૂથ ગ્રામ પંચાયત માં સમાવિષ્ઠ વિસ્તાર મૂઝારગામડીની સીમમાં આવેલી સરકારી પડતર જમીન અને નદી કિનારાની જમીન પરથી કોઈ પણ પરવાનગી વિના અસંખ્ય વૃક્ષો કાપી ગયા છે. અને આ વૃક્ષોને ખાનગી વેપારી ને વેચી દઈને લાખોનો ભ્રષ્ટાચાર કરવામાં આવ્યો હોવાની માહિતી સાપડી છે.

મૂઝારગામડીની સીમમાં ભેસાંસુર દાદા ના મંદિર તરફ જવાના માર્ગ પર આ વૃક્ષો કાપવામાં આવ્યા છે. લગભગ 200 નાના મોટા વૃક્ષો કાપીને વડોદરાના રફીક નામના વેપારીને સોંપી દેવામાં આવ્યા છે. અને આ લાકડાં કાપીને તેનાથી થયેલી લાખોની આવક અંગે પંચાયતના ચોપડે કોઈ એન્ટ્રી પાડવામાં આવી જ નથી.

આ અંગે મારેઠાં જૂથ ગ્રામ પંચાયત ના તલાટી મનોજ શાહ નો સમર્ક કરતા જાણવા મળ્યું કે આ વૃક્ષો કપાયા તે અંગે કોઈ માહિતી પંચાયત પાસે નથી. પંચાયતે કોઈ પરવાનગી માંગી નથી અને કોણે આ વૃક્ષો કાપ્યા તેની પણ માહિતી તલાટી પાસે નથી. તલાટી મનોજ શાહ પાસે સરપંચ નો મોબાઈલ નંબર માંગતા તેઓએ મોબાઈલ નંબર મોકલવા નું જણાવ્યું હતું.

થોડી જ વારમાં મહિલા સરપંચના કુટુંબી અને પૂર્વ સરપંચ વિનુભાઈ નો કોલ આવ્યો હતો. વિનુભાઈ જણાવ્યું કે લાકડાં કોણે કાપ્યા તેની માહિતી નથી. જોકે વિનુભાઈ ને કોઈએ પૂછ્યું ન હતું કે લાકડાં કોણે કાપ્યા!

અંતે લાકડાં કોણે કાપ્યા અને કોણે સગેવગે કર્યા તેનો પુરાવો મળી ગયો, ધર્માદા ના નામે કપાયેલા લાકડાં બારોબાર વેચી ગયા,પંચાયતી રાજમાં પંચાયતની સરકારી પડતર અથવા ગૌચર જમીન પરથી વૃક્ષો કાપવાના હોય તો મામતદારશ્રી ની પરવાનગી લેવાની હોય છે. અને જેમાં સામાજિક વનીકરણ વિભાગ વૃક્ષોની અપસેટ વેલ્યુ નક્કી કરે છે. જે બાદ વૃક્ષો ખાનગી વેપારીને વેચી શકાય છે. વેચાણ થયેલા વૃક્ષો ના પરિવહન માટે પણ પરવાનગી જોઈએ તેમ છતાંય અહીંયા તો ઉપરોક્ત કોઈ પણ પરવાનગી લેવામાં આવી ન હતી.

પંચાયતી રાજમાં મહિલા સરપંચ વતી ના વ્યવહાર કરતા તત્વો ના હાથમાં જ્યારે સત્તા ની સુકાન આવે ત્યારે આવી જ સ્થતિ સર્જાય એનું ઉદાહરણ અહી જોવા મળ્યું છે.

આ અંગે વડોદરા તાલુકા મામલદારને જાણ કરવામાં આવી છે. અને કસૂરવારો સામે કાર્યવાહી કરી પંચાયતની તિજોરીને નુકશાન પહોચાડવાનું કામ કરનાર ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ અને તલાટીની કામગીરી અંગે તપાસની માંગણી કરવામાં આવી છે.